Bağlanma Korkusu Nedir? İlişkilerde Bağlanma Korkusunu Yenmek

Bağlanma korkusu nasıl yenilir? Bağlanma korkusunun belirtileri nelerdir? Bu makalemizde bu konulara değineceğiz. Bağlanma korkusu kişinin duygusal ve psikolojik bağ kurma süreçlerinden aşırı derecede kaygı ve korku duyması durumudur. Bu durum, kişinin hem kendi özgürlüğüne hem de başkalarıyla olan yakın ilişkilerine karşı derin bir endişe hissetmesiyle karakterizedir. Bağlanma korkusu, genellikle güvensizlik ve terk edilme korkusunun bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu yazıda, bağlanma korkusunun ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini ve başa çıkma yöntemlerini kapsamlı bir şekilde ele alacağız.

Bağlanma Korkusu Nedir?

Bağlanma korkusu, kişisel ve duygusal bağlardan kaçınma eğilimini ifade eder. Bu durum, kişinin geçmişte yaşadığı olumsuz deneyimler ve güvensizlik duygularıyla şekillenmiş olabilir. Bağlanma korkusu, kişinin bir ilişki içerisinde kendini açma ve yakınlık kurma konusundaki korkusunu ifade eder. Sezen Aksu’nun şarkısındaki sözlerde olduğu gibi, kişi hem yakınlık kurma hem de yalnız kalma arasında sıkışıp kalabilir:

“Ne böyle senle ne de sensiz
Yazık yaşanmıyor çaresiz
Ne bir arada ne de ayrı
Olmak imkânsız hiç sebepsiz…”

Bu sözler, bağlanma korkusunun içsel çatışmasını ve karmaşıklığını özetler.

Bağlanma Korkusu Neden Olur?

Bağlanma korkusunun birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında şunlar öne çıkar:

1. Güvensiz Bağlanma Stilleri: Çocukluk dönemindeki ilk ilişkiler, özellikle ebeveynlerle kurulan bağlar, yetişkinlikteki ilişki biçimlerini etkiler. Güvensiz bağlanma stilleri, kişilerin yakınlık kurma konusunda zorluk yaşamalarına neden olabilir.
2. Olumsuz Çocukluk Deneyimleri: Duygusal, fiziksel veya psikolojik travmalar, çocukluk döneminde yaşanan olumsuz deneyimler, bağlanma korkusunun gelişmesinde önemli bir rol oynar.
3. Travmatize Edici Olaylar: Geçmişte yaşanan travmalar ve ayrılıklar, kişinin duygusal bağlar kurma konusunda endişe ve korku duymasına neden olabilir.
4. Mizaç ve Kişilik Özellikleri: Bazı kişilik özellikleri, bağımsızlığa düşkünlük ve duygusal bağlardan kaçınma eğilimleri bağlanma korkusunun gelişmesini pekiştirebilir.

Bağlanma Korkusunun Psikolojik Kökenleri

Bağlanma korkusunun kökenleri genellikle çocukluk deneyimleri ve geçmiş öğrenimlerle ilişkilidir. İlk yıllarda ebeveynle kurulan bağın kalitesi, kişinin ilerleyen yaşlarda kurduğu ilişkileri etkiler. Güvensiz bağlanma stilleri, örneğin kaygılı ve kaçıngan bağlanma türleri, kişinin ilişki kurma konusundaki korkularını artırabilir.

Çocukluk Travmaları: Çocukluk döneminde yaşanan travmalar, kişinin bağlanma yeteneğini etkileyebilir. Güvendiği birinin kendisini terk etmesi veya istismara uğraması, yetişkinlikte bağlanma korkusunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

Geçmiş Öğrenmeler ve Tanık Olunanlar: Çocukluk döneminde rol model aldığı kişilerin ilişki dinamikleri, kişinin bağlanma konusundaki tutumunu etkileyebilir. Çevresindeki güvensiz ilişkilere tanık olmak, bağlanma korkusunu pekiştirebilir.

Bağlanma Korkusunun Belirtileri

Bağlanma korkusunun belirtileri, kişisel ilişkilerde belirginleşebilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:

• Duygusal ve Fiziksel Mesafe: Kişi, ilişki içerisinde olduğu kişiyi duygusal ve fiziksel olarak uzaklaştırma eğiliminde olabilir.
• Yüzeysel İlişkiler: Genellikle kısa süreli ve yüzeysel ilişkiler yaşama eğilimi gösterir.
• Gelecekteki İlişki Hakkında Kaygı: İlişkinin geleceği hakkında düşünmekten ve konuşmaktan kaçınır.
• Bağlanmaya Karşı Sabotaj: İlişkiye başlamak veya ilerlemek üzere olan adımları sözlü veya davranışsal olarak sabote edebilir.
• İlişki İçerisinde Endişe: İlişki iyi gitse bile kişi huzursuzluk ve kaygı hissi yaşayabilir.

Bağlanma Korkusunun Farklı Yüzleri

Bağlanma korkusu, her zaman doğrudan bir bağ kurma korkusu olarak kendini göstermeyebilir. Bu bağlamda, ayrılık anksiyetesi ve terk edilme korkusu gibi farklı yüzleri de göz önünde bulundurmak önemlidir:

1. Ayrılık Anksiyetesi: Kişi, bir ilişkiyi hiç kurmamak veya bağlanmamak yolunu seçerek ayrılık düşüncelerinden kaçınmaya çalışabilir. Bu, kısa vadede konfor sağlasa da uzun vadede psikolojik çatışmalara neden olabilir.
2. Terk Edilme Korkusu: Terk edilme korkusu, kişinin duygularını paylaşmaktan ve bağlanmaktan kaçınmasına neden olabilir. Bu durum, ilişki kurmada derinlik ve anlam arayışını olumsuz etkileyebilir.

Bağlanma Korkusuyla Başa Çıkma Yöntemleri

Bağlanma korkusuyla başa çıkmak zor olabilir, ancak bazı stratejiler bu süreci yönetmede yardımcı olabilir:

1. Bağlanmanın Anlamını İnceleyin: Bağlanma, yakınlık ve ilişki kurma kavramlarını açıklıkla inceleyin. Kişisel anlamınızı ve bu kavramlara dair görüşlerinizi değerlendirin.
2. Duygulara Açıklık: Korku ve kaygı gibi rahatsız edici duygulara şefkatli ve kabul edici bir yaklaşım sergileyin.
3. Duygu Alışverişini İzleme: İlişki içindeki duygusal paylaşımlarınızı farkında olarak izleyin ve korkunun yükseldiği anlara dikkat edin.
4. Bilgi Edinme: Bağlanma korkusu hakkında bilgi edinmeye çalışın ve kendi öznel deneyimlerinizi dikkate alarak bilimsel bilgilerle destekleyin.
5. Profesyonel Yardım: Bağlanma korkusu sizi ve sevdiklerinizi zorluyorsa, profesyonel bir yardım almak iyi bir seçenek olabilir.

Bağlanma ve Bağımlılık Arasındaki Fark

Bağlanma korkusunun ele alınmasında, bağlanma ile bağımlılık arasındaki farkı anlamak önemlidir. Bağlanma, sağlıklı bir ilişki kurma ve paylaşım içerisinde olmayı ifade ederken; bağımlılık, yaşamın devamı için belirli bir kişiye veya duruma bağımlı olma durumunu ifade eder. Terapi sürecinde, bu iki kavram arasındaki farkı öğrenmek ve sağlıklı bağlanma stratejilerini geliştirmek mümkündür. Bağlanma korkusu karmaşık bir duygusal ve psikolojik durumdur. Bu durumun kökenlerini anlamak, belirtileri tanımak ve etkili başa çıkma stratejilerini uygulamak, kişinin hem kendisiyle hem de başkalarıyla daha sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olabilir. Terapi, bu süreçte önemli bir rol oynayarak bireylerin bağlanma korkusunu aşmalarına ve daha anlamlı, tatmin edici ilişkiler kurmalarına yardımcı olabilir.